Skiunzas e skiunzs da Ftan festagian lur club

Daspö 100 ons daja il Club da skis da Ftan. Dürant ils decennis ha la società passantà buns temps ed eir difficils. Il giubileum es ün’occasiun per dar ün sguard inavo – e per far plans per l’avegnir.

parter

Il protocol da la radunanza da fundaziun dal Club da skis Ftan ha la data dals 23 december 1924. Ils statüts da quella jada sun mantgnüts. I’s tratta da tschinch paginas scrittas cun tinta in scrittüra colliada. «Il Club Skiunzs Ftan ha il scopo da cultivar e promover il sport da skis, sco eir il sport d’inviern in general in nossa cuntrada», esa scrit suot punct 1. Tenor punct 2 organisescha il club «exercizis, excursiuns, garas e referats instructivs». Il prüm president d’eira Oscar Mendury. Eir ils noms dals prüms commembers sun eternisats. 27 commembers activs e nouv commembers passivs as vaivan registrats pro la fundaziun dal Club Skiunzs Ftan. Tanter las suottascripziuns as rechattaivan divers noms da duonnas.

La premissa principala per dvantar commembra o commember d’eira simpla: «Commember activ po dvantar ognün chi sa ir co’ls skis ed ha compli 16 ans.» Commember passiv pudaiva dvantar chi chi pajaiva la contribuziun annuala. Commembers activs pajaivan üna contribuziun annuala da duos francs, commembers passivs pajaivan trais francs. Interessant es la remarcha cha commembers activs possan gnir exclus sch’els «non vegnan incunter a lur dovairs o chi dischonuran la società». Che chi vagliaiva sco dischonur nun es defini plü precis.

Il prüm impustüt gitas

L’istorgia dal Club Skiunzs Ftan – hoz Club da skis Schlivera – es documentada bain. Grazcha a la documainta ha Jachen Stuppan pudü far üna cronologia dal club. Quista lavur ha fat il schef da chamonna a chaschun dal giubileum da 100 ons. El nun ha be registrà las datas relevantas ed ils svilups ils plü importants, dimpersè eir remarchà fats extraordinaris. Pro la radunanza da fundaziun per exaimpel d’eiran tenor il protocol preschaints tuot ils skiunzs dal lö.

«Quella jada nu daiva amo il territori da skis ed ils commembers faivan impustüt gitas», quinta Jachen Stuppan. Plü tard d’eira la cuorsa da club ün dals puncts culminants da mincha stagiun d’inviern. Eir la cuorsa regiunala da Mot da Ri (Hermann Frei) ha gnü lö divers ons. Ils partecipants vaivan da chaminar sü per pudair as partecipar.

Grond sustegn dal cumün

Fingià dal 1926 ha survgni il capo cumünal da Ftan la proposta dal club da skis da ponderar ün proget e la finanziaziun per fabrichar üna chamonna a Schlivera. Dal 1927 ha surdat il cumün lura il vegl reservuar al Club da skis Ftan per pudair realisar il proget. Dafatta il terrain e la laina vaiva miss a disposiziun il cumün gratuitamaing. Ils commembers han fabrichà la chamonna svessa e pella paja survgni scrits da partecipaziun.

L’inauguraziun da la chamonna Schlivera es statta als 14 october 1928. Da prüma davent d’eira previs da dar a fit la chamonna, a commembers, mo eir a paurs e turists e daspö il 1964 eir a gruppas.

Che far scha’l club vain scholt?

Dürant la Seguonda Guerra mundiala es gnüda protocollada l’on 1941 üna discussiun che chi dess capitar in cas da schoglimaint dal club. Tenor statüts füss quai stat il cas schi füssan restats damain da tschinch commembers. La radunanza ha decis dal 1941 da surdar la facultà in ün tal cas al cumün a favur d’ün nouv club da skis cun l’istess scopo sco quel existent. Necessaria nun es statta d’eira quista decisiun finalmaing mai.

Dürant il tschientiner sun stats duos temas adüna darcheu centrals pro las radunanzas generalas: la chamonna Schlivera e l’ingaschamaint dals commembers pel club. Dal 1957 ha intimà Oscar Mendury als nouvelets «da vulair tgnair oura lönch sün lur posts». Aint il protocol dal 1962 staja scrit: «In general pudain dir cha tuot as sgrischa d’avair da far eir la minima lavuretta». Üna crisa plü seriusa haja dat ün pêr ons plü tard. Davent dal schner 1972 fin in december dal 1976 nu sun gnüdas salvadas ingünas radunanzas. Davopro s’ha il club però darcheu remiss.

Ün müdamaint permanent

Il svilup da la chamonna es documentà minuziusamaing. Ella es gnüda ingrondida e modernisada adüna inavant, cun daplü spazi, aua, tualetta, electricità… Fingià dal 1985 haja dat ün müdamaint sün forza solara. Ils predschs da pernottaziun s’han augmantats mincha pêr ons.

Hoz es la chamonna immez il territori da skis e vain amo adüna datta a fit. Tenor Jachen Stuppan es la sporta fich dumandada. L’ultim permiss da fabrica ha survgni il Club da skis Schlivera in mai da l’on passà. Quai per üna renovaziun, ün annex a l’ost da la chamonna e per ün attach a la chanalisaziun da la Palma Bar.

«La cumünanza es flotta»

La festa da giubileum 100 ons club da skis Schlivera ha gnü lö fingià mità da december 2024 a Prui. 137 commembras e commembers ha la società hoz. President es daspö il 2023 Conradin Collenberg, Jachen Stuppan es fingià daspö 19 ons schef da chamonna e daspö bundant 50 ons commember dal Club da skis Schlivera. A bleras gitas e cuorsas ha’l tut part – ed eir a las festas. «Il scopo dal club es restà fin hoz listess: da partir la paschiun pel ir culs skis», disch el. Ün program da gitas nu detta però plü e la promoziun da la giuventüna es organisada daspö il 1997 insembel cull’OJ da Scuol. La dumonda da fusiunar cun ün oter club da skis saja bainschi gnüda discutada, ma fin uossa mai realisada, quinta Jachen Stuppan. Las rivalitats tanter ils differents clubs invezza nun existan plü uschea sco da plü bod.

Il Club da skis Schlivera organisescha inavant cuorsas da skis, ün di da jouslar e sustegna a talents giuvens dal lö finanzialmaing. Eir d’instà daja inscunters da cumpagnia. «La cumünanza es simplamaing flotta», disch Jachen Stuppan. El constata però cha l’interess per activitats da club ed insomma per dvantar commember d’üna società giaja adüna al main. Perquai ha’l grond plaschair chi dà darcheu forzas giuvnas in suprastanza chi mainan schlantsch aint illa società. A la fin finala dependa adüna da quels chi tiran il char, sch’üna società ha ün avegnir o brich.