Indiscutabel

Columna

parter

Discuter, be discuter, as stuvess insè bain pudair da tuot. Chi chi as scumanda da discuter tscherts temas, serra ils ögls, chatscha sieu cho aint il sablun.

Ultimamaing am d’he rechatto in üna fuolla da glieud chi festagiaiva in pè qualche giubileum. A gniva baderlo, bavieu e mangio qualche bucheda servida.

Cò vain dasper me no ün hom in cumpagnia d’ün mat fermamaing impedieu chi druvaiva il sustegn da l’hom per ster in pè. L’impedieu ho clappo la giacca dad üna persuna chi staiva eir lo in vicinanza da me, ho balbagio dad ot tuns na inclegiantaivels ed ho sgriflo, scu ün chaun, vi dal bratsch da la persuna in möd chi paraiva fich agressiv. Dasper me marmuogna qualchün chi ho observo la scena dad ot ün pêr pleds. Inclet d’he be il pled «eutanasia».

Sper la significaziun originela «bella mort» ho quist pled daspö ils Nazis eir la significaziun da «mordrager a glieud impedida u amaleda». Eau sun dimena schocco cha qualchün as permetta da druver quist pled in quista situaziun. Dandettamaing inclegi cha tscherts pleds in tschertas situaziuns stuvessan esser scumandos, eau chi sun adüna sto ferventamaing per la liberted dal pled.

Ils politikers da la vart ferm a dretta, inclusiv il civilist Elon Musk, faun il rimprover als «Schnesters» (scu ch’els schnomnan a tuots chi nu sun da lur avis) ch’els nu discutan temas ­delicats e cha quecò saja ün sbagl fundamentel.

Il problem am pera cha discutand tscherts temas as ragiundscha culs pleds cha s’es pü svelt pront eir per fer l’acziun. Discuorrer sur dad eutanasia fo cha la chosa svessa dvainta dezainta, «salonfähig», e cun que as sbassan eir las retgnentschas da la metter in realited.

Dimena füss que da scumander la discussiun – in la surlaschand a gruppas zuppedas, secretas, criminelas chi as derasan da gust? Füss quelo propi la güsta soluziun?


Göri Klainguti da Samedan è autur, pur e pictur.