Il «Juliertrail» sto tremblar
Il referendum cunter il credit d’impegn per il «Juliertrail», la senda da viandar e mountainbike sur il Güglia, è reussì a Surses. Sco che la vischnanca ha communitgà ils 23 da schaner 2025 sto la fatschenta damai vegnir suttamessa a la votaziun a l’urna. Malgrà plirs GEAs pudess il project pia tuttina anc vegnir franà.
La fin da l’onn 2024 pareva il «Juliertrail» anc dad esser sin buna via. Ussa sto la senda da viandar e mountainbike sur il Güglia dentant tremblar – u almain far in detur. A Surses è numnadamain reussì il referendum cunter il credit d’impegn brut dad 1450000 francs che la radunanza communala aveva approvà ils 9 da december 2024.
Sco che la vischnanca da Surses ha communitgà ils 23 da schaner 2025 sin sia pagina d’internet, sajan tut las 134 suttascripziuns dal referendum valaivlas – 80 fissan stadas necessarias – e damai stoppia la fatschenta vegnir suttamessa a la votaziun a l’urna. Quai malgrà ch’igl ha era gia dà in GEA da Silvaplauna (mira box).
Ils custs èn in tema
«L’investiziun per il Juliertrail para forsa dad esser in luxus en vista da la situaziun precara finanziala dal Center da Sanadad a Savognin», ha Stefan Steiner ditg envers la FMR. Il responsabel per il svilup dal lieu da la vischnanca da Surses ha dentant accentuà ch’ins stoppia quintar cun bler pli pauc che 1450000 francs custs: «La vischnanca sto approvar il credit brut, pia la summa totala. Ma la fin finala surpigliass il Chantun 60% dals custs imputabels. Quai stuain nus anc ina giada explitgar bain a la populaziun.»
Tenor la stimaziun dals custs stuess la vischnanca pia quintar cun be radund 580000 francs. Ord vista da Stefan Steiner fissan quels daners investids bain: «Nus vivain dal turissem ed il Juliertrail appartegna ad in plan pli vast da promover quel.» En connex cun l’uschenumnà «Masterplan Bike» ha la vischnanca da Surses numnadamain sviluppà in mussavia per promover la purschida da mountainbike cun in pumptrack e plirs trails (mira box).
Ina situaziun intscherta
Sch’il «Juliertrail» vegn realisà sco ina part dal «Masterplan Bike», è pia anc avert. Quant grondas che las schanzas sin in NA èn e co ch’i giess lura vinavant, quai na saja entant betg cler, sco ch’il president da la vischnanca da Surses Daniel Wasescha ha explitgà: «Igl è grev da giuditgar la situaziun. Igl è l’emprim referendum dapi la fusiun da la vischnanca. Era stuain nus anc sclerir, tge ch’in NA muntass propi per il Juliertrail.»
Sch’il project faschess naufragi pervia dal referendum, lura na fiss quai dentant betg be ina trumpada per ils responsabels a Surses, mabain er a Silvaplauna. Sco ch’il president da vischnanca Daniel Bosshard ha explitgà, fiss numnadamain tut pront en l’Engiadin’Ota: «La suprastanza ed era la populaziun da Silvaplauna èn persvasas ch’il Juliertrail è ina fitg buna chaussa per la regiun. Nus avain decidì e fissan pronts per cumenzar.»
Tenor Daniel Bosshard fiss il giavisch da Silvaplauna perquai in GEA da Surses, uschiglio fiss il project «Juliertrail» probablamain giud maisa: «I dovra omaduas vischnancas. Persula na pudain nus far nagut.
«Juliertrail» e «Masterplan»
Sut la direcziun dad Allegra Tourismus ScRL è vegnì elavurà l’onn 2019 l’uschenumnà «Masterplan Bike» per la vischnanca da Surses. Quest plan serva a la vischnanca sco mussavia per sviluppar sia purschida da mountainbike e promover uschia il turissem en la regiun, sco ch’ins po leger sin la pagina d’internet da Surses. Gia realisads èn entant il pumptrack a Savognin sper il Lai Barnagn ed il trail dal rempar da Marmorera. La primavaira 2025 vegn lura inaugurà il trail da Parnoz ed en planisaziun è ultra dal trail dal Güglia il trail da Somtgant.
Il referendum cunter il credit d’impegn dad 1450000 francs per il «Juliertrail» pudess pia almain franar in element dal «Masterplan Bike» e quai malgrà che las vischnancas involvidas han omaduas gia ina giada ditg GEA al trail sur il Güglia. La vischnanca da Silvaplauna ha approvà la revisiun parziala da la planisaziun locala per il «Juliertrail» cleramain cun 79 cunter 2 vuschs, sco ch’igl è vegnì documentà areguard la radunanza communala dals 28 da november 2024. Duas emnas pli tard ha lura era la radunanza communala da la vischnanca da Surses ditg GEA. Tenor il protocol dals 9 da december 2024 è la revisiun parziala da la planisaziun d’utilisaziun per il «Juliertrail» vegnida approvada cun 78 cunter 35 vuschs ed il credit d’impegn brut cun 66 cunter 39 vuschs da la radunanza communala.
In trail da muntada svizra
Cunquai ch’il recurs è reussì, sto la vischnanca da Surses pia decider la primavaira a l’urna davart il «Juliertrail». La senda da radund 16,5km che manass da Beiva a Silvaplauna fiss dentant da muntada naziunala, sco ch’il president da la vischnanca da Surses Daniel Wasescha ha explitgà: «Il Juliertrail è d’interess svizzer cun esser ina ruta da bike naziunala. Perquai pudain nus quintar cun il sustegn dal Chantun che munta a 60% dals custs.»
Actualmain è quai dentant be teoria e dependa da la decisiun da la vischnanca da Surses a l’urna e da sias consequenzas. Tenor ils plans duain las lavurs dentant cumenzar la stad 2025 ed il trail avrir il 2027.
Pertge in referndum
Tona Netzer da Savognin ha participà a la radunanza communala da Surses ils 9 da december 2024, cura ch’il «Juliertrail» ha survegnì glisch verda. En vista dal resultat stretg, 66 cunter 39 vuschs, haja el dentant tratg en consideraziun il referendum, sco ch’el ha explitgà a la FMR: «Igl è stada ina decisiun stretga a favur dal «Juliertrail» cun relativ bleras cuntravuschs e paucs participants. Suenter discussiuns cun auters sun jau perquai m’engaschà per il referendum.» Il resultat stretg da la radunanza communala na saja dentant betg stà il sulet motiv. I na saja simplamain betg necessari da far anc dapli vias, uschia Tona Netzer: «I dat gia uschè bleras vias per ir cun velo. E dapli giasts na purtass il Juliertrail probablamain betg.» Persuenter stoppia l’agricultura quintar cun dapli lavur: «I duvrass anc dapli saivs, numnadamain sper quellas cunter il luf anc quellas per ils velos.» Tona Netzer pensa dentant er a las finanzas: «Pajar sto la vischnanca. Probablamain era per il mantegniment da las vias ed ins na sa betg quant che quel custa mintg’onn.» En vista da la situaziun dal Center da Sanadad stoppia la vischnanca forsa plitost spargnar.
Gust da leger dapli?