«Nus essan pinads per la proxima pandemia»
Tschintg onns èn passads dapi il cumenzament da la pandemia dal coronavirus. Ils 11 da schaner 2020 hai dà l’emprim mortori dal coronavirus en China. La fin da favrer 2020 ha la pandemia cuntanschì la Svizra ed il Grischun. Quai è stà il mument ch’il stab directiv chantunal è vegnì en acziun. La FMR ha dà in sguard enavos cun Pascal Porchet, il manader actual da l’Uffizi da militar e da protecziun civila dal Grischun.
Il glindesdi dals 16 da mars 2020 è stà il di ch’il Cussegl federal ha mess la Svizra en il stadi d’urgenza excepziunal. Tut las scolas e tut ils locals d’instrucziun èn vegnids serrads. Occurrenzas cun passa 100 persunas èn vegnidas scumandadas. Ed in di pli tard: Fin a las butias da victualias, apotecas e drogarias èn vegnids serrads tut ils affars. L’armada è vegnida mobilisada. «La Svizra sumeglia in pajais mort», han ins pudì leger sco grond titel vid in automat da gasettas il di suenter il «Lockdown».
Ina gronda prestaziun
Davos las culissas da tut ils schabetgs publics en connex cun il «Lockdown» dal mars 2020 han ils stabs directivs chantunals cumenzà a lavurar per sustegnair las mesiras decididas sin plaun federal. Uschia er il stab directiv dal chantun Grischun sut l’egida da Martin Bühler, cusseglier guvernativ dad oz ed anteriur manader da l’Uffizi da militar e protecziun civila dal Grischun. Il stab directiv chantunal grischun ha accumpagnà las mesiras dal coronavirus enfin l’onn 2022 ch’il dumber dals cas è tschessà a moda durabla.
Pascal Porchet, l’actual schef da l’Uffizi da militar e da protecziun civila (AMZ) dal Grischun ed il successur da Martin Bühler, di che sias collavuraturas e ses collavuraturs hajan mussà ina gronda prestaziun ed ina flexibilitad fitg gronda durant il temp dal coronavirus. «Jau mez na lavurava anc betg tar l’AMZ da quest temp, ma jau hai ina gronda admiraziun per quai che jau hai vesì ed udì.» I saja stà ina gronda ed intensiva lavur da metter en funcziun il center d’infurmaziun cun la Helpline a Cuira en il Meiersboden.
Ina ulteriura sfida saja stà d’organisar la campagna da vaccinaziuns cun ils centers en l’entir chantun, di Pascal Porchet. Quai saja senza dubi er stà in bun temp per rinforzar il «teamwork». Perquai raquintia sia glieud er anc uss bler da quest temp.
50 recumandaziuns
Enfin il schaner 2023 (fin da la statistica dals cas da corona) inditgescha Statista, la plattafurma online, ch’il Grischun haja giu circa 106 000 cas da coronavirus. Per impedir dapli infecziuns hai duvrà in bun management da crisa. E quel ha funcziunà bain en il Grischun. Malgrà quai ha il stab directiv chantunal laschà examinar pli tard ses management da crisa entras la Scol’auta politecnica a Turitg (ETH). Pascal Porchet, il manader da l’AMZ di ch’il rapport da la gruppa d’experts da la ETH saja fitg voluminus. Quest rapport dettia en general in fitg bun parairi da la lavur dal stab directiv dal grischun.
«A la fin han ils experts stipulà 50 recumandaziuns, co ch’ins pudess optimar las mesiras en vista ad ina proxima crisa. Nus da l’AMZ essan ussa vidlonder da realisar ina gronda part da questas recumandaziuns», di Pascal Porchet, «uschia vulain nus esser pronts cun ina strategia actualisada per in nov cas da crisa.»
«I dependa dal teamwork»
Ils 11 da zercladur 2021, damai in onn suenter ch’il coronavirus aveva cuntanschi la Svizra scriva il Tagesanzeiger: «Graubündens Sonderweg hat sich gelohnt.» Ils spitals dal Grischun na sajan betg vegnids en las stretgas sco en auters lieus e las cifras dals dischoccupads en il Grischun na sajan mai stadas pli autas che usità, scriva il Tagesanzeiger.
E: Il Grischun haja fatg buna lavur cun ses dispositiv da vaccinar cunter il coronavirus. Tenor Pascal Porchet è il success dal Grischun da lezzas uras er d’attribuir al bun «teamwork» da l’organisaziun chantunala da corona. «La buna collavuraziun entaifer il team dal chantun ha simplifitgà fitg la communicaziun cun las vischnancas e cun la populaziun.»
Igl haja dà pliras clavs pil success, di il schef odiern dal AMZ. «Ina clav dals Grischuns e stada il curaschi da far pass innovativs er entaifer la crisa da corona. Il Grischun ha cun ina pratica pli liberala ch’en auters chantuns empruvà da far che la pandemia saja supportabla per la populaziun.» Er la prontadad da curreger ina decisiun a basa da las reacziuns ha manà il Grischun al success, di Pascal Porchet.
Critica ed opposiziun nunspetgada
Omnipreschenta durant il coronavirus era er l’opposiziun cunter las mesiras e cunzunt cunter las vaccinaziuns da corona. Pascal Porchet di, che las reacziuns vehementas dals adversaris sajan stadas ina surpraisa na spetgada per il stab directiv chantunal. «Nus avain tschertgà il discurs ed empruvà da cultivar il dialog cun las opponentas ed ils opponents. Quai è stà ina gronda sfida per mes antecessur e sia glieud.»
La conclusiun che Porchet tira da la critica da l’opposiziun cunter las mesiras è, ch’ins stoppia ina proxima giada tschertgar pli svelt il discurs avert cun la glieud che saja sceptica vers mesiras.
Confidenza è indispensabla
Il nov schef dal stab directiv di che l’organisaziun chantunala fiss pronta, sch’igl avess da dar ina nova crisa. Pascal Porchet: «Aifer il stab directiv grischun e tar nus en l’AMZ en general regia ina cultura da confidenza. Quai è la basa per in bun stab directiv.»
Il stab directiv chantunal fetschia plinavant duas giadas per onn in di da scolaziun, nua ch’i vegnia tematisà dumondas actualas e puncts ch’ins vuless optimar, di Pascal Porchet. «Nus avain per exempel badà en occasiun da las malauras en il Mesauc da la stad 2024 che la cultura da sa scolar cuntinuadamain ed esser sin il nov stan ha gronds avantatgs.» Il tema coronavirus saja mess ad acta tar l’AMZ suenter tschintg onns. Ins saja dentant pinà, er sch’igl avess da dar ina proxima pandemia.
Gust da leger dapli?