Dis exclusivs per sentupar e seperfecziunar

Ils Dis da sentupada ein ina nova purschida dalla Fundaziun Retoromana (FRR) che porscha gia ils cuors da romontsch da stad ella claustra da Glion. Iniziau ils Dis da sentupada ha Conradin Klaiss, il gestiunari dalla FRR. Ils Dis da sentupada sedrezzien a Romontschas e Romontschs ed a persunas che hagien empriu romontsch, di el. «Nus havein treis gruppas en mira per quella fin d’jamna. L’emprema ein las absolventas ed ils absolvents dil cuors da romontsch da stad. La secunda gruppa en mira ein las scolastas ed ils scolasts dalla regiun e la tiarza gruppa ein tuttas e tuts. Semplamein tut tgi che ha interess da separticipar.» Sia idea fundamentala seigi stada quella da crear in program per ina e scadin cun integrar las gruppas numnadas, di il meinafatschenta dalla FRR.

Cumpact – familiar – romontsch

Sco quei che Conradin Klaiss di, hagi la FRR fatg ina retscherca davart ils basegns dallas participontas ed ils participonts dil Cuors romontsch sursilvan. «Dils resuns havein nus saviu concluder ch’in grond diember da participontas e participonts dils livels aults vuless bugen s’entupar inaga duront igl onn, pia duront il temps denter ils cuors da stad, tgirar lur amicezias e far in bogn intensiv el lungatg romontsch ed en sia cultura.» Quei seigi stau il punct da partenza per entscheiver culla planisaziun dils Dis da sentupada 2025, di Conradin Klaiss. «Il cuntegn dalla fin d’jamna dils 7 entochen ils 9 da fevrer 2025 ei ina mischeida da cumpignia e divertiment e formaziun e perfecziunament.»

Medias romontschas ed il sustegn statal

«Tonscha il sustegn dil stadi pil surviver dallas medias romontschas?» Quella damonda stat sco tetel pil referat da Bernard Maissen, directur digl Uffeci federal da communicaziun. Maissen ei oriunds da Schlans. El ei denter auter era staus schefredactur dalla Agentura da depeschas svizra. Pli tard eis el vegnius elegius en sia posiziun hodierna sco directur digl Uffeci federal da communicaziun. El referat vegn Bernhard Maissen a sefatschentar dils basegns dallas medias romontschas per mieds finanzials publics.

Conradin Klaiss di en discuors cun la FMR ch’ei setracti d’in referat che Bernard Maissen hagi salvau inagada pils students da giurisprudenza all’universitad da Turitg. «Als Dis da sentupada vegn ei a dar in referat cun discussiun. Jeu vegnel ad introducir quell’occurenza cun in discuors cul referent ed il publicum ha era la caschun da far damondas.» Il referat e la discussiun cun Bernard Maissen entscheiva il venderdis sera allas 20.00.

Perfecziunament e divertiment

Sper il cuors modular per las absolventas ed ils absolvents dil cuors da romontsch porschan ils emprems Dis da sentupada a Glion era in perfecziunament per scolastas e scolasts dalla Surselva. Dil program intervegn ins ch’ei dat in luvratori da translaziun cun Giuanna Caviezel ch’ei stada menadra dil post da lungatg dalla Confederaziun. Plinavon datti ina presentaziun da strufientschas linguisticas cun Gabriela Desax Solèr ed in referat da Chasper Pult davart differenzas denter ils idioms. La fin dalla sonda da perfecziunament per scolastas e scolats datti praulas dalla Surselva raquintadas da Sandra Blum alias fumitgasa Greta.

La sonda sera ha liug en l’aula dalla claustra la Sera da cumpignia, ina sera publica cun cant romontsch dil Chor Uvriu Danis / Tavanasa e dil Chor mischedau Sevgein. Conradin Klaiss, igl organisatur dils Dis da sentupada, meina en ina secunda part in cant aviert, al qual tuttas e tuts ein envidai da separticipar. El selegri fetg da saver realisar quella serada da cant e cumpignia. «Cun quei punct da program public vulein nus aposta involver e plidentar persunas indigenas, per possiblitar in inscunter prezius denter ellas e persunas ch’emprendan dapi onns romontsch cun grond entusiassem, e per far in viva alla veta, alla cuminonza romontscha e sia cultura.»

Il program dils Dis da sentupada a Glion ei da cattar sin www.frr.ch.