Aunc buca scleriu diltut ils motivs

Las interrupziuns hagi ei dau pervia dalla nevaglia. Ina plonta seigi curdada ed hagi donnegiau las lingias denter Flem e la sutstaziun Panaduz, ha Martin Stutz, collaboratur dil survetsch da communicaziun dalla Axpo, declarau sin damonda dalla FMR. Grazia alla structura circulara dalla reit hagien ins saviu prender en funcziun relativamein spert il provediment, ha el aschuntau. Igl ei stau l’interrupziun da margis endamaun, ils 24 da december 2024. Cazzolas, computers, cazzettas e caffès ein stai eri. Suenter 15 minutas ei l’electricitad returnada ed il travasch ha saviu cuntinuar. Daco ch’ei ha dau il medem suentermiezgi puspei ina interrupziun, quella gada da 75 minutas, ei aunc buca sclariu diltut, conferma la Axpo sco gestiunaria dalla lingia libra.

99,997 % eis ella a disposiziun

Tals disturbis da cuort cuoz schabegian adina puspei. Era sch’il plidader da medias dalla proveditura Repower puntuescha alla FMR: «Ella media ei la reit da current dalla Repower a disposiziun per ina procentuala fetg aulta da 99,997 %», sincerescha Stefan Bisculm. El conferma ch’il schabetg dalla vigelgia da Nadal, ils 24 da december 2024, seigi staus specials, «perquei ch’ina schi gronda surfatscha ei stada pertuccada e l’interrupziun ha cuzzau schi gitg, aschia Bisculm. Stefan Bisculm puntuescha che buca la lingia da tensiun aulta dalla Repower, mobein quella dalla Axpo hagi caschunau il disturbi.

L’interrupziun dalla damaun ei stada in schatg da quei ch’ei suandau il suentermiezgi. Allas 14.30 ei il current curdau ora la secunda gada. Naven da Cuera tochen Flem, Laax e Glion ei la «travasch» sefermada. Quella gada 75 minutas. Per numerus consuments ha ei pariu ina perpetnadad da restar in’ura ed in quart senza current electric. El territori da skis eran mellis hosps arrivai, pertgei las fiastas ein stadas perfetgas per guder in’entira jamna libra.

Tgi che era allas 14.30 avon las sutgeras, gondlas e cabinas ha stuiu spitgar. Ir a beiber caffè ei buca stau pusseivel. Ellas ustrias ha ei buca dau caffè, ellas stizuns cassas e portas automaticas serradas, biros senza glisch, computers e moniturs stizzai, plattas da cuschinar freidas, pendicularas cun glieud vid la suga: tuttas activitads dalla vigelgia da Nadal paralisadas – duront 75 minutas.

Svidau cun agregats d’urgenza

«Per scargar la glieud dallas cabinas havein nus priu en funcziun ils agregats d’urgenza», declara Martina Calonder, la plidadra da medias dalla Gruppa Arena Alva. «Nus havein avunda experientscha da dumignar talas situaziuns e nus havein priorisau la segirtad dils hosps», ha ella schau saver la FMR. L’interrupziun da 75 minutas ils 24 da december ei tonaton stada speciala. Malgrad quei plaida la Gruppa Arena Alva buca d’in «lockdown liung». «Mintga cabina e sutgera savein nus svidar cun motors d’urgenza enteifer in cert temps», gi Martina Calonder, perquei stoppi l’interpresa era buca trer ulteriuras conclusiuns e prender mesiras supplementaras, tonpli ch’il disturbi derivi d’in gestiunari da reit extern.

La Repower ei stada dependenta, tier omisduas interrupziuns, dalla Axpo sco gestiunaria e responsabla dalla lingia libra. Tgei conclusiuns trai lezza da quei cass veramein excepziunal e special? «Garantir il provediment ha per nus prioritad absoluta», conceda Martin Stutz. El lai valer che valladas muntagnardas muntien sfidas particularas, pervia dalla structura dallas lingias libras da tensiun aulta, la topografia e las cundiziuns meteorologicas. «Nus investein cuntinuadamein el manteniment e la controlla dall’infrastructura. Era en quei cass concret havein nus surdau l’incarica da controllar las lingias», aschia il funcziunari dall’Axpo. Martin Stutz puntuescha aunc ina gada ch’ins sappi prender, cun quellas controllas, mesiras preventivas ed optimar vinavon il provediment.

Provediturs sustegnan in l’auter

E tgei conclusiuns trai Repower ella medema caussa? Era sche l’interpresa ei buca stada responsabla per la lingia libra interrutta, declara Stefan Bisculm: «Il schabetg dils 24 da december essan nus aunc vidlunder d’analisar ed examinar. Clar ei pil mument ch’igl ei stau in disturbi sin plirs scalems e cun plirs gestiunaris da reit involvai», declara Stefan Bisculm. En tals cass sustegnien ils provediturs in a l’auter, impurtont seigi ina buna communicaziun e la collaboraziun vicendeivla. Stefan Bisculm conferma che la Repower ha susteniu e gidau la Axpo da reparar il donn che la nevaglia haveva caschunau.