Charplina pervia da chamona

In frar ed ina sora battan davant dretgira per dastgar duvrar vinavant la chamona che lur bab ha construì. Il frar è l’enconuschent whistleblower Adam Quadroni, la sora è Jacqueline Mischol-Quadroni. Omadus vivan a Ramosch. Ier gievgia èn els cumparids davant la Dretgira regiunala Purtenz/Tavau.

Preschent era medemamain l’anteriur president da la vischnanca da Valsot Victor Peer. Sut sia egida è scadì il december 2020 il contract da construcziun per la parcella nua che la famiglia Quadroni ha sia chamona. 29 auters contracts da construcziun – medemamain cun chamonas – ha la suprastanza communala però prolungà (guarda box).

Las perditgas e persunas principalas fissan pia stadas preschentas. La dretgira na las ha però betg interrogadas. Las actas inoltradas cuntegnian avunda mussaments per decider, ha ditg Stefan Hediger, president da la dretgira. A pled èn vegnids be l’advocat dals Quadronis e l’advocata da Valsot.

Dapi 60 onns en famiglia

Dapi passa sessanta onns saja la chamona d’in cuntin en possess da la famiglia, ha ditg Angelo Schwizer, l’advocat dals fragliuns. Ina tala chamona haja in’enorma valur emoziunala. La famiglia haja investì blers daners. Ma la suprastanza da Valsot refusia da prolungar il contract da construcziun per la parcella cun la chamona – malgrà che la radunanza communala haja decidì ina prolungaziun.

Ils ertavels da Linard Quadroni – Adam e Jacqueline – hajan sin pliras modas fatg valair ch’els veglian prolungar il contract. Las autoritads n’hajan però betg reagì ed hajan laschà scader il contract vegl. La pretensiun da la vischnanca, ch’ins haja tramess in sboz da contract ad Adam Quadroni e lez n’haja betg respundì, saja in pretext, ina uschenumnada «Schutzbehauptung», ha ditg Schwizer.

Suenter ch’il contract saja stà scadì haja la suprastanza da Valsot argumentà che la radunanza communala haja la finala decidì ina prolungaziun – e betg da far in nov contract, ha explitgà l’advocat. Dad argumentar uschia saja formalissem exagerà e muntia in abus da dretg.

Ils fragliuns Quadroni pretendan ch’els pon salvar la chamona. En cas che la dretgira vegnia a la conclusiun cuntraria, stoppia la tegia vegnir indemnisada da la vischnanca cun la valur da martgà da 295 000 francs, uschia Schwizer.

Betg savì tgi ch’è ertavel

«Giuridicamain n’è quai che nus faschain qua betg fitg cumplitgà», ha ditg Eva Druey, l’advocata da Valsot. Il dretg da construcziun saja scadì e la chamona giaja uschia en possess da la vischnanca. In’indemnisaziun na saja atgnamain betg da pajar als Quadronis, pertge la chamona valia tant sco avant trenta onns cura ch’il contract vegl saja vegnì concludì. Maximalmain pudess vegnir pretendida ina summa da 45 000 francs.

Talas chamonas sajan tschertgadas, ha argumentà l’advocata. La vischnanca stoppia pretender enavos la chamona per puspè dar vinavant ella tenor las reglas vertentas. Tut ils burgais stoppian avair il medem dretg da survegnir ina tala chamona. Il contract da construcziun saja annullà en il cudesch funsil, pia na saja ina prolungaziun gnanca pli pussaivla.

Il vegl contract saja vegnì fatg cun Clà e ­Linard Quadroni. Clà n’haja betg pli gì interess, Linard Quadroni saja gia stà mort il 2020. «La vischnanca na saveva propi betg tgi ch’ils ertavels da Linard Quadroni èn», ha ditg l’advocata davant dretgira. En pli na vegnia la chamona gea gnanca duvrada dals ertavels, mabain dad ina terza persuna che giaja là a chatscha.

«Sun dischillusa»

«Jau sun dischillusa», di Jacqueline Mischol-Quadroni suenter las tractativas a la FMR. I na saja insumma betg vair ch’els na nizzegian mai la chamona. Ella giaja regularmain en la chamona. Questa «terza persuna» menziunada da l’advocata nizzegia la chamona mintgamai be in’emna durant chatscha. Insumma avess ins pudì reg­lar auter l’entira chaussa – «cun discurrer ensemen», di Jacqueline Mischol. Lez avess spargnà tant als Quadronis sco er a la vischnanca da Valsot questa entira procedura giudiziala.