Temps burasclus

La situaziun mundiala empermetta gia d’uriala nuot bien, e tec a tec essan nus s’endiri. Cul temps marventan ellas tschurvi e patratg, las nauschas novitads che contonschan nus gi e notg. Ils maletgs da sgarschur piardan lur forza, entscheivan a sblihir. Ei quei forsa ina specia d’auto­protecziun?

Bein essan nus aunc adina commuentai dils maletgs e raquens horribels che contonschan nus neu dils camps da battaglia. Sesnuin, vesend la devastaziun e pupira che las uiaras caschunan, vesend la desperaziun ell’egliada da carstgauns che ston quintar da vegnir bumbardai da tuttas uras. Nus vein malpuccau per nos concarstgauns che vivan en dictaturas, nua che despots tractan lur pievel sco tontas marionettas. Tegnan a mistregn e terroriseschan quel cun repressalias terriblas.

Nus stein stui, vesend co ualets semidan tuttenina en auas furiusas, co bovunas sederschan aval, manizzond punts e baghetgs e laschond anavos destrucziuns immensas.

Uiaras, assagls e homi­cidis, fomaz, incendis horrents, tiaratriembels, bovas ed inundaziuns – ei ha nuota fin cun novitads che procuran per derschalets. D’untgir las informaziuns e far sco da nunsaver, ei strusch pusseivel en nos gis. Nossa cumpassiun ed empatia van denton a piarder plaunsiu. Nossa survetscheivladad enviers las roschas da fugitivs e requirents d’asil ed auters basignus daventa pli e pli reservada. Empau ei empau, fagein nus valer. Petgas sutta tschiel savein nus numdadiu buca metter!

Secapescha, cheu en Sviz­ra vein nus bi gir. Nus vein bi e bien. Aunc uss. Nus vein da beiber e da magliar detgadiravunda, vein in tetg sura tgau ed aua schubra. Nies traffic public funcziuna stupent e spitals vein nus en abundonza. Nus astgein exprimer nies meini libramein e da tuttas uras. Vein scolas nua che gleiti mintg’auter affon survegn attenziun individuala. Sustegn per la scolara pli fleivla e sustegn pils basegns extraordinaris dil giuven scheni. Vegnan els ord scola, nos vegnentssuenter, astgan els maneivel far plaun e plat avon che stuer sedecider per in emprendissadi adattau ni per in studi adequat. Po buca far squetsch sin els.

Nus vein organisaziuns socialas, ed in stadi che segida cun experts e ­daners en cass da catastrofas pli grondas. Nus essan ­puppergnai.

Selamentar selamentein nus tuttina d’incuntin. Insistin sin nos dretgs – magari era sin tals ch’existan mo en in ni l’auter da nos tgaus. Nossas pretensiuns enviers il stadi creschan e vegnan pli e pli gagliardas. Tgi vul quei e tgi vul tschei, nos giavischs ein multifars. Nus anflein traso zatgei che basegna remedura, e senza cal rimnein nus suttascripziuns per quella ni tschella iniziativa. Tuns malcuntents rebattan stedi tras nossas vals. Zatgi zanua ha semper ed adina tema da vegnir alla cuorta.

Vein nus insumma raschun da tugnar? En cumparegliaziun cun tut ils carstgauns che vivan actualmein enamiez las ruinas d’uiaras, cun tut ils affons che mieran dalla fom, vivin nus en ina vera cucagna.