Per ina urna communala
A Trin ei actualmein la radunonza communala gl’organ suprem dalla vischnaunca. Conform alla democrazia directa elegia quella las autoritads e pren ils conclus cun maun ni scrutini. In comite ha inoltrau alla suprastonza ina iniziativa. Il comite propona da cumpletar ils organs communals cun ina cuminonza all’urna.
«Nus havein survegniu l’iniziativa e constatau ch’ella ei valeivla. Aschia havein nus era gest saviu informar a scret il comite», conferma il president communal Maurus Caflisch sin damonda dalla FMR. Enteifer cuort temps ha quei comite rimnau suttascripziuns per ina proposta alla politica communala.
Pli che 200 suttascripziuns
La constituziun da Trin pretenda per ina iniziativa che silmeins 10 % dallas habitontas e dils habitonts suttascrivan quella. Dils totalmein 1560 habitontas e habitonts da Trin han biebein 1300 il dretg da votar, quei muntass che silmeins130 suttascripziuns fussen stadas necessarias. La canzlia ha verificau las tabellas e confirmau pli che 200 suttascripziuns valeivlas. Il president communal vul buca confirmar ch’il comite hagi inoltrau ina iniziativa, quel hagi mo fatg ina proposta generala. In’egliada silla formulaziun conferma quei: Las elecziuns e las votaziuns a Trin dueieigen esser all’urna. Las votantas ed ils votants dueigien retscheiver ils documents necessaris per votar all’urna, ins dueigi saver eleger e votar per correspondenza ed all’urna, scriva la gruppa d’interess.
Explicitamein mettan ils interpellants buca en damonda la radunonza communala. Lezza vegni salvada vinavon, ins sappi nezegiar quella per cussegliar e sco occurrenza d’informaziun, san ins leger sil fegl cullas tabellas e las suttascripziuns.
La radunonza, buca la meisa rodunda
Tgei schabegia ussa culla proposta ch’ei deponida en canzlia communala? «Tenor artechel 14 da nossa constituziun ston ins tractar ina tala tochen sil pli tard la fin digl onn ch’ella ei entrada», declara il president communal. Aschia vul la suprastonza entscheiver en quella caussa ina discussiun lada culla populaziun. «Il mender ei sche talas caussas vegnan discutadas alla meisa rodunda, ellas medias socialas e buca el liug nua ch’ellas s’audan, numadamein ella radunonza da convischinas e convischins.»
Maurus Caflisch remarca ch’il comite ha inoltrau l’iniziativa senza far ina proposta concreta per ina midada ni formulaziun d’in artechel ella constituziun. «Jeu capeschel ils arguments dils interpellants e lur meini ch’il dretg d’eleger e da votar duei esser pli flexibels. In fatg decisiv ei ch’els mettan buca en damonda la radunonza communala. Pertgei gliez organ ei centrals sco instrument e plattafuorma da discussiun», manegia il president communal.
Ina discussiun lada
L’interpellaziun cullas pli che 200 suttascripziuns ei actualmein sin meisa da suprastonza e quei gremi vegn era a tracar ella proximamein. Il president s’immaginescha d’instituir ina cumissiun da constituziun, quella duei s’approfundir ella caussa ed elaborar ina proposta concreta per in artechel niev ella constituziun. «Forsa drovan aunc ulteriurs artechels ina rischlada», gi il president communal.
La gruppa d’iniziants e la suprastonza communala han ina finamira cumineivla: ina discussiun vasta e lada culla populaziun. La formulaziun dall’iniziativa lubescha numnadamein quei. Il president communal conceda che la suprastonza havessi saviu far sempel cun surdar agl advocat da vischnaunca l’incarica da formular in artechel corrispundent ella constituziun. «Nus vulein arver la discussiun pli lada culla populaziun », repeta Maurus Caflisch, ei hagi lu era negin senn d’interrumper quella discussiun sch’ella seigi buca finida la fin digl onn. Il president communal fa allusiun alla procedura ch’entscheiva ussa: anflar la via per ina cuminonza all’urna per la vischnaunca da Trin.
Gust da leger dapli?